“Maak het zo makkelijk mogelijk om kwaliteit te borgen”
Per 1 januari 2024 gaat de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in. Die moet zorgen voor een betere bouwkwaliteit en bescherming van de bouwconsument. Met de Wkb veranderen er een aantal belangrijke zaken in het toezicht en de controle in de bouw. Althans…“In de basis verandert er helemaal niet zo veel”, zegt Arjen Modderman, directeur van Vertex Kwaliteitsborgers. “Als de hele keten tenminste zijn verantwoordelijkheid neemt en goed let op de onderlinge afspraken en eisen uit het Bouwbesluit.”
De Wkb wordt stapsgewijs ingevoerd. Waarschijnlijk tot en met 2028 geldt de Wkb alleen voor eenvoudige bouwwerken (gevolgklasse 1), zoals grondgebonden woningen en kleine bedrijfspanden. Pas daarna volgen andere bouwwerken. Zo kunnen bouwbedrijven en gemeenten stap voor stap ervaring opdoen met het nieuwe toezicht in de bouw. “Per 1 januari nemen wij, als private, onafhankelijke kwaliteitsborgers, de controle op bouwtechnische eisen over van gemeenten”, verklaart Modderman. “In de ontwerpfase controleren we of de stukken aan het Bouwbesluit voldoen. Tijdens de bouw toetsen we of alles volgens het ontwerp is uitgevoerd en of eventuele wijzigingen ook aan de wet voldoen.”
Controle op controle
Oftewel, in het hele bouwproces moet aantoonbaar en herleidbaar worden vastgelegd dat het werk aan het Bouwbesluit voldoet. Van de aangeleverde stukken en certificeringen tot en met de uitvoering van werkzaamheden. “De kwaliteitsborger controleert niet of de aannemer zijn werk goed doet”, aldus Modderman. “We controleren of hij zijn werk heeft gecontroleerd. Kwaliteitscontrole is in feite niets nieuws. Vroeger deed de uitvoerder dat. Tegenwoordig gaan aannemers er soms te makkelijk vanuit dat onderaannemers en fabrikanten aan de wettelijke eisen voldoen. Dat is niet altijd zo en dat moeten ze controleren.”
Aannemer ondersteunen
Aannemers kennen het Bouwbesluit niet tot in de kleinste details. Daarom hebben ze volgens Modderman hulp nodig van hun leveranciers. “Met een CE-markering en eventueel een certificering voldoe je als fabrikant aan de leveringsvoorwaarden. Dat is meestal prima voor elkaar. Fabrikanten kunnen de hoofdaannemer extra ondersteunen door zo inzichtelijk mogelijk te maken aan welke eisen het transport, de opslag en de verwerking moet voldoen. Veel fabrikanten verwijzen met QR-codes op de verpakking naar hun productinformatie. Nog te vaak linken deze codes naar de algemene website, zodat de aannemer of verwerker alsnog moet zoeken. Het klink simpel, maar zorg ervoor dat de QR-code direct linkt naar de juiste voorschriften.”
Verplaats je in het proces op de bouwplaats
“Hoe meer werk je de aannemer uit handen neemt, hoe beter”, gaat Modderman verder. “En hoe beter alles gedocumenteerd is, hoe minder werk voor de kwaliteitsborger. Alle informatie die je in de bouw kunt aflezen, hoef je niet te documenteren. Denk aan een QR-code op de kopse kant van de deur die verwijst naar de certificering. Dat scheelt veel werk. En digitaliseer zo veel mogelijk. Dan raken bonnen en documenten niet kwijt en kan de aannemer eenvoudig een dossier opbouwen. Sommige fabrikanten verzorgen ook het verwerkingsproces. De aannemer hoeft dan alleen nog aan te tonen dat het hele proces gecertificeerd is. Oftewel, verplaats je als leverancier in het proces op de bouwplaats en maak het zo makkelijk mogelijk om alles te registreren.”
Kwaliteit en kennis borgen
Ook in het bouwproces kan er het nodige verbeteren. “De inkoop moet focussen op de wettelijke eisen, niet alleen op de laagste prijs. Eventuele hogere kosten voor extra service moeten in verhouding zijn met de snellere en betere verwerking. Goede communicatie tussen de verschillende schakels in het bouwproces is ook belangrijk. Als alles goed op papier staat is de controle makkelijker en goedkoper. Dat geldt zeker voor elementen die je in het bouwwerk niet kunt zien. En zorg voor vaste controlemomenten, zowel in de voorbereiding als tijdens de bouw. Dat scheelt fouten en dus uiteindelijk tijd en geld. Daarnaast moeten we serieus werk maken van het kennisniveau van mensen op de bouwplaats én in de kwaliteitsborging. Zeker als later de gevolgklassen 2 en 3 er bij komen. Kwaliteitscontrole vraagt namelijk vrij specifieke, maar ook brede kennis van het bouwproces.”
Iedereen wacht op elkaar
Net als elke nieuwe regelgeving kent ook de Wkb uitdagingen, zeker in het begin. Modderman: “Er wordt vaak gezegd dat er te weinig kwaliteitsborgers zijn en dat het systeem daardoor te duur wordt. De kosten voor kwaliteitsborging vallen in het niet bij de stijgende prijzen voor bouwmaterialen, energie en bouwgrond. En er zijn op dit moment inderdaad nog niet genoeg kwaliteitsborgers, maar zonder werk kunnen we geen mensen aannemen. Het is de kip en het ei. Iedereen wacht op elkaar, maar we moeten nu echt aan de slag.”
Onrust in de markt
“De berichtgeving in de media zorgt voor veel onrust in de markt”, vindt Modderman. “Wordt de Wkb uitgesteld of gaat het überhaupt wel door? Omdat er nog geen overheidscampagne is gestart die de nieuwe regels officieel aankondigt, blijft er onduidelijkheid bestaan. Maar de Wkb is door de Eerste en Tweede Kamer aangenomen en gepubliceerd in de Staatscourant. Dus op 1 januari 2024 gaat de nieuwe wet gewoon in.”
Laat je niet gek maken
“Natuurlijk zijn we dan nog niet direct op het hoogste niveau van kwaliteitsborging. We moeten ons niet gek laten maken, maar wel beginnen met het inregelen en vastleggen van processen. Op termijn kunnen we dat steeds verder verbeteren en uitbreiden. In het begin controleren Kwaliteitsborgers vooral de punten waar de grootste risico’s liggen, zoals de constructie en brandveiligheid. Door de stijgende energiekosten zijn ook bouwfysische elementen en het energiegebruik belangrijk. Als dat goed op orde is, komen minder risicovolle elementen aan bod. Sinds de Wkb een paar jaar geleden voor het eerst ter sprake kwam, zijn er al flinke verbeterslagen gemaakt. Dus als we per 1 januari moeten, gaat het balletje waarschijnlijk steeds harder rollen.”
Comments are closed.