Europese ontwikkelingen rondom milieuprestaties

In Brussel worden beslissingen genomen die van invloed zijn de Nederlands bouwsector. Het hoeft je dus niet te verbazen dat er vanuit Europa meer focus komt te liggen op de milieuprestatie van bouwproducten dat weer invloed heeft op de manier waarop we in Nederland bouwen. Maar welke ontwikkelingen zijn voor fabrikanten van belang om bij te houden? We zetten de belangrijkste voor je op een rijtje

1. Construction Products Regulation (CPR) (2023)

De nieuwe bouwproductenverordening (CPR) dient ertoe om de vrije handel van bouwproducten in de EU te bevorderen via geharmoniseerde regels. Breder bekend is de CE-markering en de prestatieverklaring (DoP), die de gemeenschappelijke taal vormen van deze verordening. Hierdoor is er gemakkelijk en snel informatie uitwisselbaar over de prestaties van een product. De nieuwe verordening betreft:

Het versnellen en wijzigen van het Europese normalisatiesysteem, waardoor het voor fabrikanten gemakkelijker wordt hun producten op de markt te brengen;
Het gebruik van duurzaamheid als één van de aanbestedingscriteria voor bouwwerken door overheden;
Het vrijgemaakt van de weg voor breder hergebruik en herfabricage van bouwproducten;
De komst van een digitaal product paspoort waardoor de sector verder digitaliseert en duurzamer wordt.

Lees meer over de CPR
https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20231205IPR15682/parliament-and-council-agree-on-new-rules-for-the-construction-products-sector

De Energy Performance Building Directive (EPBD) (in 2020 omgezet naar NL-wetgeving)

De Energy Performance Building Directive (EPBD) is de belangrijkste richtlijn vanuit Europa om de energieprestatie voor gebouwen te verbeteren. De Europese Commissie, Raad voor Ministers en het Europees Parlement hebben een voorlopig akkoord bereikt over de herziening van de EPBD IV. De richtlijn sluit goed aan bij het beleid en de nationale doelstellingen in Nederland voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving. De herziening was nodig om bij te dragen aan het klimaatbeleid en voor meer energieonafhankelijkheid van de EU.

Voor nieuwbouw geldt dat vanaf 2030 zero-emission building (ZEB) de norm wordt. Voor de bestaande bouw geldt deze norm vanaf 2050. Voor nieuwe publieke gebouwen geldt deze norm al vanaf 2028. De uitstoot van emissies moet over de hele levensduur van het gebouw in ogenschouw genomen worden. Door de herziening gaan de materiaalgebonden emissies (naast de operationele emissies) ook meetellen en dat is meteen de link naar de milieuprestatie. Met de milieuprestatie in het bouwbesluit (Bbl) is hiermee de basis gelegd en met de EPBD IV wordt de rest van Europa meegenomen.

Lees meer over de EPDB
https://energy.ec.europa.eu/topics/energy-efficiency/energy-efficient-buildings/energy-performance-buildings-directive_en

De Europese Green Deal (2021)

De Europese Green Deal bevat zowel wetgevings- als niet-wetgevings-initiatieven die bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelen. Deze hebben betrekking op de industrie, vervoer en mobiliteit, energie en financiën.

De Europese klimaatwet vormt de kern van de Green Deal en legt de ambities vast in wetgeving. Naast het overkoepelende doel dat de EU in 2050 klimaatneutraal is, stelt de wet ook tussentijdse doelen, bijvoorbeeld dat in 2030 de uitstoot van broeikasgassen in de EU met 55% is verminderd ten opzichte van 1990.

Lees meer over de Europese Green Deal
https://europadecentraal.nl/green-deal/

4. Fit for 55 (2021)

Om het kader voor Europese klimaatbeleid in lijn te brengen met deze nieuwe (Green Deal) doelen, presenteerde de Europese Commissie in 2021 een pakket van 17 nieuwe en aangepaste wetsvoorstellen onder de titel Fit for 55. De Europese verordeningen en richtlijnen zijn op gebied van natuur, industrie, energie en de lucht- en scheepvaart. Deze hebben elk hun eigen tijdsschema en dynamiek voor implementatie en inwerkingtreding.

Lees meer over Fit for 55
https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/european-green-deal/delivering-european-green-deal/fit-55-delivering-proposals_nl

Circular Action Plan (2022)

Om de transformationele verandering, waartoe de Europese Green Deal noopt te versnellen, werd in 2022 het nieuwe Circulaire Actionplan ingediend. Het bouwt voor op de sinds 2015 getroffen maatregelen op het gebied van circulaire economie. Het plan bevat een reeks initiatieven voor het uitrollen van een productbeleidskader waarmee duurzame producten, diensten en bedrijfsmodellen de norm worden en afvalproductie vermeden. Dit plan verwijst onder andere naar het gebruik van LEVEL(S).

Lees meer over de Circulair Action Plan
https://environment.ec.europa.eu/strategy/circular-economy-action-plan_en

LEVEL(S) The European framework for sustainable buildings (2023)

Dit is een lijst, opgesteld door de Europese Unie, met gemeenschappelijke indicatoren waarin de milieuprestatie gedurende de levensduur van gebouwen is vastgelegd. Dit biedt een gemeenschappelijke taal voor het beoordelen van en rapporteren over duurzaamheidsprestaties van gebouwen.

Lees meer over Level(s)
https://environment.ec.europa.eu/topics/circular-economy/levels_en

Zie video:
https://environment.ec.europa.eu/topics/circular-economy/levels/lets-meet-levels/how-levels-applies-you_en

Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR) (april 2024)

De nieuwe verordening zal de circulariteit, energieprestaties en andere milieuduurzaamheidsaspecten van EU-producten verbeteren. Het voorstel voor een nieuwe verordening inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten (ESPR), dat op 30 maart 2022 is gepubliceerd, is de hoeksteen van de aanpak van de Commissie voor meer ecologisch duurzame en circulaire producten. Het voorstel bouwt voort op de bestaande richtlijn inzake ecologisch ontwerp, die momenteel alleen betrekking heeft op energiegerelateerde producten.

Het voorstel stelt een kader vast voor de vaststelling van eisen inzake ecologisch ontwerp voor specifieke productgroepen om hun circulariteit, energieprestaties en andere aspecten van ecologische duurzaamheid aanzienlijk te verbeteren. Het zal de vaststelling van prestatie- en informatie-eisen mogelijk maken voor bijna alle categorieën fysieke goederen die op de EU-markt worden gebracht. Het kader zal het mogelijk maken om een breed scala aan eisen te stellen, onder andere met betrekking tot:

duurzaamheid, herbruikbaarheid, opwaardeerbaarheid en repareerbaarheid van producten
aanwezigheid van stoffen die circulariteit in de weg staan
energie- en hulpbronnenefficiëntie
gerecycleerde inhoud
herfabricage en recycling
koolstof- en ecologische voetafdrukken
informatievereisten, waaronder een digitaal productpaspoort

Het nieuwe “Digitale Productpaspoort” zal informatie geven over de ecologische duurzaamheid van producten. Deze informatie zal gemakkelijk toegankelijk zijn en zal kenmerken bevatten zoals de duurzaamheid en repareerbaarheid, het gerecyclede materiaal of de beschikbaarheid van reserveonderdelen van een product. Het moet consumenten en bedrijven helpen geïnformeerde keuzes te maken bij de aankoop van producten, reparaties en recycling vergemakkelijken en de transparantie over de levenscycluseffecten van producten op het milieu verbeteren. Het productpaspoort moet overheidsinstanties ook helpen om beter controles uit te voeren.

De regels die in het kader van ESPR worden voorgesteld, zullen gelden voor alle producten die op de EU-markt worden gebracht, ongeacht of ze binnen of buiten de EU zijn geproduceerd. De ESPR zal in overeenstemming zijn met de internationale handelsregels en de Europese Unie zal blijven samenwerken met producerende landen die hetzelfde doel nastreven om de duurzaamheid van hun producten te verbeteren. Bovendien zal de EU steun verlenen aan partnerlanden en mogelijke gevolgen voor derde landen grondig beoordelen. Nieuwe maatregelen, zoals het digitale productpaspoort, zullen worden ontwikkeld in een open dialoog met internationale partners om ervoor te zorgen dat ze handelsbelemmeringen voor groenere producten helpen wegnemen en de kosten voor duurzame investeringen en marketing helpen verlagen.

Lees meer over duurzame producten
https://commission.europa.eu/energy-climate-change-environment/standards-tools-and-labels/products-labelling-rules-and-requirements/sustainable-products/about-sustainable-products_en

Bekijk de online informatiesessie over de verordening inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten (ESPR):
https://webcast.ec.europa.eu/online-information-session-on-the-new-ecodesign-for-sustainable-products-regulation-espr-24-05-22

Bronnen: