Afvaltekort!

In de circulaire economie draait het om het verstandig gebruiken van grondstoffen, producten en goederen, zodat deze oneindig hergebruikt kunnen worden. Dat is wenselijk voor allerlei producten en sectoren dus zeker ook in de bouw.

De ontwikkelingen hierin zijn nog jong. Op de recente beurs Building Holland buitelden de sprekers over elkaar heen om te vertellen over hun circulaire grondstoffen, hun circulaire producten. Sterker nog, hoe zij woningen, wijken en zelfs steden, wat zeg ik, heel Nederland circulair kunnen maken.

Koningsdag

Maar hoe? Ik begrijp het wel; door oude producten en grondstoffen te verwerken in nieuwe producten. (En dan niet downcyclen, maar graag upcyclen!). Zover zijn we al een tijdje en niet alleen op grondstof niveau. Ook hebben producten al geruime tijd een 2^e, 3^e of 4^e leven. Autosloperijen doen dat al sinds de jaren ’60 en Marktplaats sinds 1999. Kringloopwinkels zijn vandaag de dag populairder dan ooit. En niet te vergeten, binnenkort is het weer Koningsdag! De grootste circulaire beurs die jaarlijks in Nederland wordt gehouden.

Opschalen

Maar laten we niet te veel afdwalen. Terug naar de bouw, één van de grootste economieën van ons land. Wanneer we daar kunnen opschalen, dan maken we een behoorlijke slag. Maar hoe zorgen we ervoor dat het niet bij deze enkele circulaire projecten blijft? In vele opzichten zijn dit natuurlijk parels van duurzaamheid. Echter, deze hooggekwalificeerde en gecertificeerde gebouwen en projecten vormen slechts een fractie van het totale bouwvolume. En zelfs áls opdrachtgevers circulariteit altijd als voorwaarde voor ontwerp en levensloop van het gebouw stellen, waar haalt de sector en de industrie in het bijzonder, al deze ‘eerder gebruikte’ materialen vandaan? Het opschalen van circulariteit heeft, zeker op dit moment, grenzen.

Beschikbaarheid secundaire materialen

Als je circulair wilt produceren, moet je op dat moment maar net over de materialen beschikken om dat te doen. Neem VBI, een producent van betonnen kanaalplaatvloeren. Wanneer het beton voor een project een bepaald percentage granulaat of secundaire toeslagmaterialen moet bevatten om een bepaald duurzaamheidsscore te verkrijgen, dan moeten die materialen maar net op dat moment én in de nabijheid beschikbaar zijn. Secundair materiaal elders, ver van de productie of bouwplaats gaan halen en daardoor over lange afstand vervoeren, is natuurlijk funest voor de CO2-footprint. Deze uitdagingen worden bij meer procesindustrieën ervaren.

Vraag en aanbod

Zo dreigt een vlotte opschaling van vooral de verwerking van circulaire materialen te stagneren, het tegenovergestelde van wat de maatschappij en ook de bouwsector wenst. De opdrachtgever vraagt om een duurzaam en circulair gebouw en de industrie wil duurzaam produceren, maar moet daarbij noodgedwongen vanwege de te geringe en niet-tijdige beschikbaarheid van circulaire grondstoffen nee verkopen.

Jaarlijks aandeel binnen het totaal

Daarom pleit ik, zoals ook VBI, voor een andere methodiek voor borging. Eigenlijk net als bij het principe van groene stroom. In deze methodiek garanderen bedrijven in de procesindustrie dat er uit een jaarlijks gereserveerde contingent circulair materiaal een bepaalde hoeveelheid wordt toegewezen aan een specifiek project. Op jaarbasis kunnen producenten namelijk wel beschikken over een voldoende hoeveelheid circulaire en CO2-arme grondstoffen, alleen niet altijd op momenten dat een bepaald project speelt. Net als een consument die groene stroom afneemt, wordt dan niet de stroom die uit het stopcontact komt maatgevend, maar de toewijzing aan het duurzaam opgewekte aandeel binnen het totaal. En we zullen nooit meer kunnen toewijzen dan we aantoonbaar hebben ingekocht, door accountantsverklaringen die de jaarlijkse grondstoffenbalans (inkoop en verwerking) beoordelen en goedkeuren.

Het borgen van duurzaamheid en met name circulariteit op procesniveau, biedt een oplossing! Wanneer zowel certificerende instanties, de financiële sector, maar ook overheden bij subsidie- en belastingmaatregelen deze methodiek omarmen, dan kan op de meest efficiënte en effectieve manier een grote stap voorwaarts worden gemaakt.

______________________________________________________________________________________

Dennis Duffels is sinds 2010 Hoofd Verkoop en Marketing bij VBI Verkoopmaatschappij bv. Sinds maart 2013 is Dennis betrokken bij het bestuur van Vereniging FBS in de functie van voorzitter. Tevens is Dennis namens de NVTB betrokken als bestuurslid bij het algemeen bestuur van Stichting STABU. Meer weten? Stuur een e-mail naar d.duffels@vbi.nl of een berichtje via LinkedIn.